Jakość powietrza

Co to jest pył zawieszony i jak odczytywać parametry PM2.5 i PM10

PM10 jest frakcją pyłu o średnicy cząstek poniżej 10 μm (10 mikrometrów). 

PM2,5 to aerozole atmosferyczne o średnicy zanieczyszczeń nie większej niż 2,5 μm (2,5 mikrometrów). 

Normy zanieczyszczeń powietrza w Polsce

W Polsce obowiązują następujące dobowe normy dla pyłów PM10:

• Poziom dopuszczalny 50 µg/m³
• Poziom informowania 200 µg/m³
• Poziom alarmowy 300 µg/m³

Poziom dopuszczalny – 50 µg/m³, oznacza, że jakość powietrza nie jest dobra, ale nie wywołuje ciężkich skutków dla ludzkiego zdrowia.

Poziom informowania - 200 µg/m³, oznacza, że jakość powietrza jest zła i należy ograniczyć aktywności na powietrzu.

Poziom alarmowy – 300 µg/m³, oznacza, że jakość powietrza jest bardzo zła i należy bezwzględnie ograniczyć przebywanie na powietrzu, a najlepiej pozostać w domu.

Dopuszcza się przekraczanie dobowych norm maksymalnie 35 razy w roku.

Polskie normy nie określają maksymalnych stężeń dla pyłów PM2.5, które są dużo groźniejsze dla zdrowia niż pyły PM10.

Normy zanieczyszczeń powietrza w Polsce w odniesieniu do limitów obowiązujących w pozostałych krajach Europy

Na tle pozostałych krajów Polska ma najbardziej liberalne normy jeśli chodzi o zanieczyszczenie powietrza. Dla porównania we Francji, która jest w czołówce jeśli chodzi o zanieczyszczenie powietrza w Europie Zachodniej, poziom alarmowy to 80 µg/m³.

Normy stężeń pyłu zawieszonego zalecane przez Światową Organizację Zdrowia to:

Pył PM10:

• Stężenie 24-godzinne - 50 µg/m³
• Stężenie średnioroczne - 20 µg/m³

Pył PM2,5:

• Stężenie 24-godzinne PM2,5 - 25 µg/m³
• Stężenie średnioroczne PM2,5 - 10 µg/m³

Skutki zdrowotne oddychania powietrzem zawierającym zawieszone cząstki PM2.5 i PM10

Długotrwałe oddychanie powietrzem o zawartości cząstek

Frakcja pyłu o rozmiarach cząstek poniżej 2,5 μm jest bardziej groźna dla zdrowia niż frakcja o rozmiarach cząstek <10μm. Cząsteczki PM2,5 przenikają głęboko do płuc, gdzie są akumulowane i skąd następnie mogą przenikać do krwi. Warto zaznaczyć, że cząsteczki pyłu zawierają również wysoce szkodliwe dla zdrowia substancje chemiczne - w szczególności wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, metale ciężkie. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) są rakotwórcze i to właśnie powietrze oraz zanieczyszczona żywność są głównym źródłem narażenia człowieka na tę grupę związków. Pył PM2,5 przyczynia się również do zapalenia naczyń krwionośnych oraz miażdżycy.

Jakość powietrza w pomieszczeniach wewnętrznych

Obecnie brak jest normy, która definiowałaby dopuszczalną liczbę zanieczyszczeń pyłowych dla pomieszczeń mieszkalnych. Do klasyfikacji pomieszczeń czystych (clean room) stosuje się normę PN-EN ISO 14644-1, ale standard ten nie można wykorzystać do oceny powietrza w domach - domy i mieszkania nie posiadają powietrza filtrowanego przez filtry HEPA i ilość cząstek stałych zawieszonych w powietrzu uniemożliwia wykonanie pomiaru profesjonalnym licznikiem cząstek.

Aktualna jakość powietrza

Poniżej można odczytać aktualne wartości ilości pyłów zawieszonych w powietrzu w miejscowości Szamotuły oraz Poznań. Okazuje się problem złej jakości powietrza nie dotyczy wyłącznie miesięcy zimowych. Normy jakości powietrza są zazwyczaj przekroczone również wiosną i jesienią.

BNT SIGMA, Biuro w Szamotułach

BNT SIGMA, Biuro w Poznaniu