Zawartość aerozolu oleju w sprężonym powietrzu

Pomiary zawartości oleju w sprężonym powietrzu

 
| Aerozol oleju w sprężonym powietrzu | ISO 8573-2 |

Zawartość oleju w sprężonym powietrzu jest obok zawartości wody oraz cząstek stałych istotnym parametrem charakteryzującym czystość sprężonego powietrza. Norma ISO 8573-2 opisuje metody próbkowania sprężonego powietrza, zwraca uwagę na elementy służące właściwemu zabezpieczeniu próbki podczas jej transportu do laboratorium, wskazuje metody badawcze wykorzystywane w analizie zawartości aerozolu oleju w sprężonym powietrzu. Otrzymany wynik zawartości aerozolu oleju wykorzystywany jest w ocenie czystości sprężonego powietrza - najczęściej do określenia tzw. klasy czystości sprężonego powietrza wg normy ISO 8573-1:2010.

W Biurze Naukowo-Technicznym SIGMA mogą Państwo zlecić wykonanie badania zawartości aerozolu oleju w instalacji sprężonego powietrza - na terenie Państwa obiektu zostanie pobrana uzgodniona liczba próbek (zgodnie z metodyką tzw. "full flow sampling" opisanego w ISO 8573-2), które następnie zostaną poddane badaniu w laboratorium techniką FT-IR (zgodnie z ISO 8573-2). Ze względu na fakt, iż pobór próbki w jednym punkcie pomiarowym trwa kilkadziesiąt minut, zazwyczaj w ciągu jednego dnia możliwy jest pobór z maksymalnie kilku punktów instalacji
(w szczególności, jeśli sprężone powietrze ma zostać poddane badaniom również pod kątem pozostałych parametrów wymienionych w ISO 8573-1: zawartości cząstek stałych oraz zawartości wody).

Badany parametr: Zawartość aerozolu oleju
Obiekt badań: Sprężone powietrze
Zakres pomiarowy: 0,002 … 2 mg/ 1 m³ sprężonego powietrza
Niepewność pomiaru: 10%
Metoda pomiaru: ISO 8573-2:2007 B.1

Wymagania stawiane środowisku pomiarowemu / instalacji sprężonego powietrza:
Ciśnienie w punkcie poboru próbki: 1 – 8 bar a (ciśnienie absolutne)
Rodzaj przyłącza w punkcie poboru próbki: szybkozłączka żeńska DN7.2 LUB gwint wewnętrzny G3/8'' lub G1/2'' LUB gwint zewnętrzny G3/8'' lub G1/2''

Co norma ISO 8573 właściwie mówi o badaniu zawartości oleju?

Określanie zawartości oleju w sprężonym powietrzu jest zagadnieniem dość złożonym z analitycznego punktu widzenia. ISO 8573-1 wskazuje, że na parametr całkowita zawartość oleju w sprężonym powietrzu składa się olej w formie ciekłej, olej w formie aerozolu oraz pary oleju. Aby określić tzw. klasę czystości sprężonego powietrza ze względu na zawartość oleju, pod uwagę powinna zostać wzięta całkowita zawartość oleju będąca sumą wymienionych frakcji oleju.

Ponieważ w przypadku stosowania w instalacjach filtrów sprężonego powietrza (zgrubnych, dokładnych, bardzo dokładnych / węglowych) największą część stanowi olej w formie aerozolu, w monitoringu czystości sprężonego powietrza powszechnie bazuje się na pomiarze zawartości aerozolu oleju.
ISO 8573-2 opisuje dwie metody badania aerozolu oleju (A i B). Metodę A można stosować w tych punktach instalacji sprężonego powietrza, w których spodziewane jest silne zanieczyszczenie olejem. Stosowanie metody A wymaga wbudowania w instalację sprężonego powietrza serii filtrów koalescencyjnych zgodnych z ISO 12500-1 – objętość oleju zebrana w filtrze jest odnoszona do objętości sprężonego powietrza przepływającego przez filtr i w ten sposób możliwe jest wyznaczenie ilości oleju w sprężonym powietrzu w jednostce mg/m³.
W metodzie B wykorzystuje się mobilny układ próbkowania, w którym zamiast filtrów koalescencyjnych, zastosowane zostają filtry z włókna szklanego – możliwe jest w ten sposób pobranie aerozolu oleju na filtr, a następnie przy pomocy zawansowanych technik spektrometrycznych, określenie nawet śladowych zawartości oleju (poniżej setnych części mg w 1 m³ sprężonego powietrza). Niska granica wykrywalności i oznaczalności oleju w tej metodzie badawczej pozwala na ocenę czystości sprężonego powietrza nawet gdy oczekiwana jest kasa 1 czystości sprężonego powietrza (zawartość oleju <0,01mg /1 m³ gazu). Tak niskich poziomów ilości aerozolu nie można osiągnąć za pomocą metody A , która umożliwia pomiary w zakresie dopiero od 1 mg/ 1 m³ (do 40 mg/ 1 m³).
W ISO 8573-2 metoda pomiarowa B, dzielona jest na metodę B.1, która opisuje pobór próbki przy pełnym przepływie sprężonego powietrza (tzw. „full flow sampling”) oraz B.2, która opisuje pobór próbki z instalacji sprężonego powietrza w warunkach izokinetycznego przepływu (tzw. „partial flow sampling”). W zależności od osiąganych wartości przepływu przez filtr oraz spodziewanych zawartości oleju w sprężonym powietrzu, w metodzie B1 i B2 czas poboru próbki zajmuje od kilku minut do kilku godzin. W przypadku metody A, czas poboru próbki wynosi od 50 do 200 godzin... (w jednym punkcie!). Metoda B1 i B2 posiada więc szereg zalet względem metody A. Na korzyść metody A przemawia z kolei fakt, iż dzięki niej obok aerozolu oleju jest również możliwe „uchwycenie” oleju w formie ciekłej.

Cześć użytkowników instalacji sprężonego powietrza zamiast na badanie aerozolu oleju decyduje się na rutynowy monitoring par oleju. Metodykę próbkowania ze sprężonego powietrza par oleju i ich późniejszego badania za pomocą techniki chromatografii gazowej znajdziemy w normie ISO 8573-5. Niestety nie ma obecnie na rynku dostępnych technik, które umożliwiałyby w sposób bezpośredni i natychmiastowy (w miejscu poboru próbki) pomiar zawartości par oleju, który byłby jednocześnie zgodny z ISO 8573-5. Cześć użytkowników instalacji sprężonego w celach głównie informacyjnych (nie klasyfikacyjnych !), wykorzystuje rozwiązania oparte o detektory PID, ale tak jak zaznaczono powyżej, metody bazujące na detektorze PID, nawet pomimo osiąganych przez nie względnie dobrych (niskich) granic wykrywalności, nie są zgodne z ISO 8573-5. Techniki pomiarowe oparte o detektory PID mogą nie być technikami wystarczająco selektywnymi i prowadzić do zawyżania wyniku pomiaru np. gdy w sprężonym powietrzu obecne będą pary innych węglowodorów (np. rozpuszczalników organicznych).

Metoda badania oleju w sprężonym powietrzu jest skomplikowana i droga – na pewno istnieje prostsze i szybsze rozwiązanie?

Tak, istnieje wiele metod badania zawartości „oleju w sprężonym powietrzu”, ale jeśli nie są one zgodne z ISO 8573-2 lub ISO 8573-5, nie mogą być one stosowane do oceny czystości sprężonego powietrza i jego klasyfikacji wg limitów określonych w ISO 8573-1.

Czy muszę być w pełni zgodny z ISO 8573?

Prawdopodobnie nie. Faktem jest jednak, że wielu użytkowników sprężonego powietrza – zwłaszcza producentów wrażliwych na zanieczyszczenia wyrobów, instytucje kontrolne (autorzy jednostek certyfikujących systemy zarządzani jakością, inspektorzy), klienci zlecający w danym zakładzie produkcję kontraktową, wymagają stosowania w badaniu czystości sprężonego powietrza zapisów poszczególnych części normy ISO 8573. ISO 8573 jest europejskim standardem określającym zasady badania i klasyfikacji czystości sprężonego powietrza, ale nie oznacza to, że stosowanie normy jest obowiązkowe. Przestrzeganie norm jest prostym mechanizmem zapewniania wspólnego standardu badań i umożliwia porównywalność otrzymywanych wyników badań.

Stosuję sprężarkę bezolejową – czy jest sens badania oleju w sprężonym powietrzu?

Istnieją trzy źródła pochodzenia oleju w sprężonym powietrzu: aerozol i pary oleju obecne w powietrzu pobieranym z otoczenia do wytworzenia sprężonego powietrza, olej ze sprężarki (w przypadku sprężarek olejowych), istniejące obecnie zanieczyszczenia olejowe na wewnętrznych powierzchniach instalacji dystrybucji sprężonego powietrza (instalacje rurowe, zawory itp.).

W wielu branżach (np. w branży spożywczej, kosmetycznej, farmaceutycznej) olej pochodzący ze sprężonego powietrza uważany jest za potencjalne źródło zanieczyszczenia wyrobu i obowiązujące prawo lub przyjmowane przez producenta dobrowolne systemy zarządzania jakością (np. BRC, IFS) nakazują wdrożenie właściwych metod zarządzania ryzykiem w odniesieniu do zanieczyszczeń pochodzących ze sprężonego powietrza. W przypadku stosowania kompresorów bezolejowych, możliwe, że posiadane wyniki z badania zawartości oleju w instalacji sprężonego powietrza, będą dla producenta argumentem dla istotnego ograniczenia w przyszłości częstotliwości badań lub ograniczenia ilości punktów badania sprężonego powietrza na zawartość oleju. Trudno jednak stwierdzić brak ryzyka występowania danego zagrożenia, gdy nie dysponuje się żadnymi własnymi wynikami badań w tym zakresie dla własnej instalacji.

Cena wykonania pomiarów zawartości oleju w sprężonym powietrzu

Koszt wykonania serii pomiarów zawartości oleju w kilku punktach instalacji sprężonego powietrza (w ciągu 1 dnia pomiarowego) wynosi od 3800 do 5800 PLN netto + koszty dojazdu. Jeśli są Państwo zainteresowani równoczesnym wykonaniem pomiaru zawartości cząstek stałych w sprężonym powietrzu oraz zawartości wody w sprężonym powietrzu prosimy o wybór odpowiedniej opcji z listy rozwijanej w górnej części strony - jesteśmy gotowi wykonać pełen zakres badań sprężonego powietrza.

Oferta cenowa do pobrania

Kliknij zdjęcie poniżej, aby pobrać dokument pdf:

Składanie zamówień

Prosimy o wypełnienie formularza zamówienia w górnej części strony - przycisk ZŁÓŻ ZAMÓWIENIE, lub o kontakt drogą email: info@bnt-sigma.pl.