
Biuro Naukowo-Techniczne SIGMA |
INSTALACJE GAZÓW MEDYCZNYCH: Badania czystości gazów
Badania wykonywane przez BNT SIGMA w instalacjach gazów medycznych:
Zapraszamy do kontaktu celem omówienia wymaganego zakresu pomiarów dla instalacji gazów medycznych w Państwa jednostce.
KONTAKT W SPRAWIE POMIARÓW W INSTALACJACH GAZÓW MEDYCZNYCH:
Email: info@bnt-sigma.pl
Telefon: 530 30 90 30
ULOTKA BADANIA Z OFERTĄ CENOWĄ:
Instalacje gazów medycznych
Zawartość cząstek stałych w sprężonym powietrzu oraz innych gazach sprężonych - badanie klasy czystości sprężonego powietrza ISO 8573-1

Forma świadczenia usługi: POMIAR NA MIEJSCU U KLIENTA
Wilgotność sprężonego powietrza (ciśnieniowy punkt rosy)

Forma świadczenia usługi: POMIAR NA MIEJSCU U KLIENTA
Zawartość aerozolu oleju w sprężonym powietrzu

Forma świadczenia usługi: POMIAR NA MIEJSCU U KLIENTA
Gazy medyczne
Gazy medyczne odgrywają kluczową rolę w wielu dziedzinach medycyny, od chirurgii po anestezjologię i terapie oddechowe. Stanowią one nieodłączny składnik procesów leczniczych w szpitalach, klinikach oraz innych placówkach medycznych. Ze względu na ich ważną rolę w leczeniu pacjentów, zarówno producenci, jak i pracownicy służby zdrowia muszą przestrzegać rygorystycznych standardów dotyczących ich jakości, przechowywania oraz stosowania.
Pojęcie "gazy medyczne" odnosi się do szerokiej gamy gazów stosowanych w różnych procedurach medycznych. Mogą to być gazy służące do oddychania, anestezji, stymulacji lub nawet diagnozy. Niezależnie od ich zastosowania, wszystkie muszą spełniać ściśle określone kryteria czystości i bezpieczeństwa.
Historia wykorzystania gazów w medycynie
Choć dzisiejsza wiedza i technologia pozwala nam na precyzyjne i bezpieczne stosowanie gazów medycznych, ich historia sięga setek lat wstecz. Pierwsze próby zastosowania gazów w medycynie były zarówno pionierskie, jak i ryzykowne.
Jednym z pierwszych znanych zastosowań gazów w medycynie było wykorzystanie azotu tlenku, potocznie zwanego gazem śmiechowym, przez sir Humphry Davy'ego w XIX wieku. Początkowo używano go głównie w celach rozrywkowych, ale wkrótce zauważono jego właściwości znieczulające. To odkrycie stało się początkiem ery gazów anestezjologicznych.
W XIX wieku odkryto również właściwości lecznicze tlenu. Chociaż tlen był znany od dawna, dopiero wtedy zrozumiano, jak ważny jest dla zdrowia i życia ludzkiego. W ciągu kolejnych dziesięcioleci przeprowadzono wiele badań nad zastosowaniami medycznymi tlenu, w tym w leczeniu chorób płuc i zaburzeń oddechowych.
Z biegiem lat, dzięki postępowi w dziedzinie medycyny i technologii, zaczęto wykorzystywać coraz więcej gazów. Dwutlenek węgla, choć jest gazem, który naturalnie występuje w naszym organizmie, zyskał popularność jako gaz stosowany w procedurach laparoskopowych. Inne gazy, takie jak hel, były badane pod kątem ich potencjalnych zastosowań w medycynie, takich jak terapia oddechowa.
Jednakże historia gazów medycznych nie była pozbawiona wyzwań. Wiele gazów było trudnych do przechowywania i transportowania, a ich stosowanie wymagało precyzyjnej kontroli i specjalistycznego sprzętu. Wraz z rozwojem technologii i lepszego zrozumienia fizjologii człowieka, metody podawania gazów stały się bardziej zaawansowane, co pozwoliło na lepsze dopasowanie do potrzeb pacjenta.
3. Podstawowe rodzaje gazów medycznych
Gazy terapeutyczne
Tlen jest jednym z najbardziej podstawowych gazów terapeutycznych. Jego zastosowanie jest nieocenione w wielu stanach chorobowych, od niewydolności oddechowej po zatrucia. Zastosowanie tlenu pod ciśnieniem, znane jako terapia hiperbaryczna, jest używane w leczeniu różnych schorzeń, takich jak ostre zatrucia tlenkiem węgla czy trudno gojące się rany.
Innym popularnym gazem terapeutycznym jest azot tlenek, czyli gaz śmiechowy. Używany jest nie tylko jako środek znieczulający, ale także w leczeniu pewnych stanów bólowych oraz w procedurach stomatologicznych.
Gazy anestezjologiczne
Podczas operacji kluczowe jest zapewnienie pacjentowi odpowiedniej głębokości znieczulenia. Gazy anestezjologiczne, takie jak halotan, izofluran czy sevofluran, odgrywają tu kluczową rolę. Każdy z tych gazów ma swoje unikalne właściwości farmakologiczne, które decydują o ich wyborze w zależności od procedury oraz indywidualnych potrzeb pacjenta.
Gazy do diagnostyki
Nie wszystkie gazy medyczne są stosowane do leczenia. Niekiedy są one niezbędne w diagnostyce. Gazy kontrastowe, takie jak heksafluorek siarki, są stosowane w diagnostyce obrazowej, umożliwiając dokładniejszą wizualizację struktur wewnętrznych ciała.
Gazy do sterowania środowiskiem
W medycynie ważne jest też utrzymanie odpowiedniego środowiska. W inkubatorach dla wcześniaków, azot i dwutlenek węgla mogą być używane do regulacji poziomu tlenu i ciśnienia, co jest kluczowe dla wsparcia życia tych najmłodszych pacjentów.
Zastosowanie poszczególnych gazów medycznych
Gazy medyczne odgrywają kluczową rolę w wielu dziedzinach medycyny. Jak łatwo się zorientować, główną rolę gazów medycznych odgrywa anestezjologia. Jednak gazy medyczne mają bogatą gamę zastosowań, od diagnozy i profilaktyki, przez przechowywanie płynów ustrojowych, po przechowywanie organów przeznaczonych do transplantacji. Stały się one fundamentem dla wielu laboratoriów. Zbadajmy bliżej najczęściej stosowane gazy medyczne.
Tlen medyczny Wśród gazów medycznych, tlen stoi na czele listy jako niezbędny element podtrzymujący życie. Stosuje się go szeroko w przypadkach resuscytacji oraz w terapii zaburzeń oddechowych, wspierając proces oddychania i zwiększając wentylację płuc. Komory hiperbaryczne również polegają na dostawach tlenu.
Sprężone powietrze Sprężone powietrze jest podstawową mieszanką gazów, które wdychamy codziennie. W medycynie używa się go często jako źródła napędu dla różnych urządzeń medycznych. Gazy medyczne, takie jak sprężone powietrze, są także kluczem do dostarczania anestetyków wziewnych. Znajduje ono użycie w różnych dziedzinach, od stomatologii po zastosowania techniczne.
Tlenek azotu Jako gaz medyczny, tlenek azotu ma wiele funkcji fizjologicznych wśród ssaków, w tym ludzi. Jego zdolność do rozszerzania naczyń w płucach czyni go nieocenionym w terapii wcześniaków.
Dwutlenek węgla Dwutlenek węgla jako gaz medyczny jest nieodzowny w wielu procedurach medycznych. Jest on powszechnie używany w endoskopii, laparoskopii oraz artroskopii. W formie ciekłej, może być wykorzystywany w krioterapii oraz w analgezji poprzez bezpośrednie zastosowanie na skórę.
Azot W medycynie, azot jest niezastąpiony tam, gdzie wymagane jest długotrwałe utrzymanie ekstremalnie niskiej temperatury. Najczęściej używany jest w formie ciekłej.
Podtlenek azotu Podtlenek azotu, znany też jako gaz rozweselający, jest często stosowany w medycynie w kombinacji z tlenem. Ma działanie relaksacyjne, przeciwbólowe i jest powszechnie stosowany w stomatologii.
Hel Hel w medycynie, zwłaszcza w połączeniu z tlenem, odgrywa kluczową rolę w leczeniu chorób dróg oddechowych. Ułatwia oddychanie pacjentom i łagodzi objawy. W formie płynnej, hel jest niezbędny, na przykład, do chłodzenia urządzeń do rezonansu magnetycznego.
Produkcja, magazynowanie i dostarczanie
Produkcja gazów medycznych jest procesem skomplikowanym, który musi spełniać rygorystyczne normy jakości. Gazy muszą być wolne od wszelkich zanieczyszczeń, które mogłyby wpłynąć na zdrowie pacjentów.
Po wyprodukowaniu gazu, kluczowe jest jego odpowiednie przechowywanie. Większość gazów medycznych jest przechowywana w specjalnych, wysokociśnieniowych butlach, które muszą być regularnie sprawdzane pod kątem ewentualnych wycieków czy uszkodzeń.
Dostarczanie gazów medycznych do placówek zdrowotnych jest równie ważne. Transport musi odbywać się w warunkach zapewniających ich stabilność i bezpieczeństwo. Wiele placówek zdrowotnych ma specjalne pomieszczenia do magazynowania gazów, które są monitorowane pod kątem temperatury, wilgotności i innych czynników.
Konstrukcje systemów dostarczania gazów medycznych najczęściej przeznaczone są dla takich gazów jak: tlen medyczny, podtlenek azotu, sprężone powietrze medyczne i niemedycznego, oraz próżnia medyczna. Rzadziej używane gazy to argon, acetylen, hel i wodór. Kluczowe elementy takiego systemu to źródła dostarczające gazy medyczne oraz rurociągi, które przekazują je do odpowiednich punktów dystrybucji (zgodnie z ustawą z 2015 r., po jej zmianie, urządzenia te są klasyfikowane jako medyczne). Największy udział w kosztach mają źródła i końcowe punkty dystrybucji gazów medycznych, systemy alarmowe i awaryjne zasilanie. Natomiast rurociągi miedziane stanowią jedynie około 15-20% całkowitego kosztu.
Gazy medyczne – źródła dystrybucji Gazy medyczne mogą być dostarczane z różnych źródeł, takich jak:
- tlen, który może pochodzić z zbiorników kriogenicznych, rozprężarek butlowych czy stacjonarnych generatorów tlenu o koncentracji 93%,
- sprężone powietrze, generowane przez kompresory powietrza i odpowiednie systemy filtracji, bądź przez systemy rozprężania butli,
- inne sprężone gazy, jak podtlenek azotu czy dwutlenek węgla, dostarczane z butli,
- próżnia, uzyskiwana dzięki pompom próżniowym wchodzącym w skład dedykowanych agregatów.
Każdy system powinien posiadać trzy źródła: główne, awaryjne i rezerwowe. Wszystkie mają za zadanie gwarantować nieprzerwane dostarczanie gazów medycznych. Automatyczne przełączanie między nimi powinno zapewnić ciągłość dostaw oraz informować personel techniczny o ewentualnych zmianach, bez potrzeby ręcznej interwencji.
Jest niezbędne, aby źródła dostarczania gazów medycznych spełniały normy i dyrektywy UE, w tym posiadanie certyfikatu CE dla medycznych produktów klasy II. Ponadto, każde źródło powinno mieć odrębną deklarację zgodności i być zgodne z obowiązującymi normami, takimi jak PN-EN ISO 7396-1:2016. Wybór i implementacja odpowiednich źródeł wymaga specjalistycznej wiedzy i doświadczenia.
Warto pamiętać, że od lutego 2016 r., obowiązują nowe przepisy dotyczące gazów medycznych, które precyzyjnie określają, że wszystkie komponenty systemu dostarczania są uważane za produkty medyczne. Dlatego ważne jest, aby każde źródło miało odrębny certyfikat CE oraz odpowiednią deklarację zgodności producenta. W niektórych przypadkach źródła mogą być realizowane w kombinacji różnych systemów, na przykład główne źródło może pochodzić z generatora, a rezerwowe z butli.
Bezpieczeństwo i ryzyko w użytkowaniu gazów medycznych
Bezpieczeństwo pacjentów i personelu medycznego podczas korzystania z gazów medycznych jest priorytetem. Wiele zagrożeń może wynikać z niewłaściwego przechowywania, transportu lub stosowania tych gazów, dlatego ważne jest zrozumienie i przestrzeganie odpowiednich protokołów bezpieczeństwa.
Zagrożenia dla pacjentów Nieprawidłowe dawkowanie lub zastosowanie niewłaściwego gazu może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych dla pacjenta, w tym hipoksji, toksycznego zatrucia czy nawet śmierci. Alergie czy reakcje na niektóre gazy, choć rzadkie, również mogą się zdarzyć.
Zagrożenia dla personelu medycznego Personel może być narażony na wycieki gazów, które mogą prowadzić do zatrucia. Długotrwałe narażenie na niewielkie ilości niektórych gazów anestezjologicznych może mieć negatywne skutki zdrowotne dla personelu medycznego.
Wytyczne dotyczące przechowywania i użytkowania Odpowiednie przechowywanie gazów medycznych, w miejscach dobrze wentylowanych, z dala od źródeł ciepła oraz substancji łatwopalnych, jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa. Butle z gazami powinny być odpowiednio oznakowane, a ich stan powinien być regularnie sprawdzany.
Procedury w przypadku wycieków i innych awarii Szybka identyfikacja wycieku i podjęcie odpowiednich działań, takich jak ewakuacja pacjentów i personelu oraz wyłączenie źródła wycieku, są kluczowe w przypadku awarii.
Nowoczesne zastosowania i badania nad gazami medycznymi
Postęp technologiczny w dziedzinie medycyny pozwolił na rozwój nowych metod wykorzystania gazów medycznych, które były wcześniej nieosiągalne.
Nowe technologie i metody dostarczania gazów Współczesne metody dostarczania gazów, takie jak inhalatory z kontrolowaną dawką czy systemy z zamkniętym obiegiem, pozwalają na precyzyjne dostarczanie gazu pacjentowi.
Potencjalne nowe zastosowania gazów Ostatnie badania sugerują, że gazy medyczne mogą odgrywać rolę w leczeniu takich schorzeń jak choroby neurodegeneracyjne, zawały serca czy udary mózgu.
Aktualne badania i ich wyniki dotyczące gazów medycznych Badania kliniczne prowadzone na całym świecie dostarczają ciągle nowych informacji na temat efektywności i bezpieczeństwa stosowania gazów medycznych w różnych sytuacjach klinicznych.
Obowiązki farmaceuty w kontekście gazów medycznych:
- Nadzór specjalistyczny nad środkami leczniczymi oraz wyrobami medycznymi
- Monitorowanie zamówień, w tym dokumentacji dostaw oraz certyfikatów jakości, szczególnie w kontekście tlenu w stanie ciekłym
- Kontrola dokumentacji finansowej oraz kosztów poszczególnych jednostek
- Opracowanie procedur związanych z obiegiem i przechowywaniem gazów medycznych, w tym w przypadku konieczności wycofania produktu
- Nadzór nad procesami przetargowymi i ścisła współpraca z Działem Technicznym, w tym z sekcją odpowiedzialną za aparaturę medyczną, by zoptymalizować koszty.
Gazy medyczne dostarczane w butlach dla Klienta - analiza PF
Rozdz. 1, Art.2. 38a: Dostarczając gazy medyczne w opakowaniach klienta, istnieje ryzyko wzbudzenia podejrzeń o fałszowanie produktu leczniczego zgodnie z Prawem Farmaceutycznym (PF) rozdz. 1, Art.2. pkt.38a. Fałszowany produkt leczniczy, z wyjątkiem tych z niezamierzoną wadą jakościową, to taki, który jest nieprawdziwie opisany pod kątem: a) identyfikacji, w tym etykiety, nazwy lub składu względem jakichkolwiek składników, w tym substancji dodatkowych oraz ich koncentracji. b) pochodzenia, uwzględniając producenta, kraj produkcji czy odpowiedzialną jednostkę. c) ścieżki dystrybucji, w tym związane z nią dane i dokumenty.
Niedopuszczalne praktyki w zakresie gazów medycznych w szpitalach: Przepełnianie butli z gazem medycznym przez personel szpitalny jest działaniem nielegalnym i stanowi fałszowanie produktu leczniczego, jak określono w PF rozdz. 1, Art.2. pkt.38a.
Wykorzystywanie generatorów tlenu w placówkach zdrowia: Generatory tlenu w szpitalach dostarczają tlen, który nie spełnia norm jako gazy medyczne - tj. 99,5% czystości, dlatego nie jest traktowany jako lek. Koncentratory tlenu działają podobnie, dostarczając tlen nie spełniający parametrów gazów medycznych. Tzw. "mieszalniki" do podawania tlenu i podtlenku azotu nie powinny być stosowane w placówkach zdrowia do wywołania sedacji bez utraty świadomości - często stosowane w położnictwie. Nie podajemy wtedy leku. Pojawiają się też obawy dotyczące:
- Kwalifikacji obsługującego sprzęt.
- Odpowiedzialności operatorów.
- Odpowiedzialności za produkty lecznicze.
- Reakcji na potencjalne działania niepożądane produktu leczniczego lub incydenty medyczne.
Klasyfikacja butli gazowych: Butle z gazami można kategoryzować na podstawie stanu skupienia gazu, który przechowują. Wyróżniamy zatem:
- Butle zawierające gaz w stanie gazowym przy standardowej temperaturze i zwiększonym ciśnieniu
- Butle z substancją w stanie ciekłym przy standardowej temperaturze i podwyższonym ciśnieniu
- Butle z gazem rozpuszczonym
- Butle z gazem w stanie ciekłym, ale przy obniżonej temperaturze i zwiększonym ciśnieniu.
Oznaczenia butli europejskich – W Europie, sposób oznaczania butli gazowych jest zgodny z normą EN 1089-3. W Polsce, butle z gazami medycznymi i do oddychania są malowane na biało, podczas gdy butle z tlenem mają kolor niebieski.
Kolory oznakowania butli – Różne gazy mają swoje unikatowe kolory, np. dwutlenek węgla ma oznaczenie w kolorze szarym, a podtlenek azotu w kolorze niebieskim.
Oznakowanie barwne butli – Zgodnie z normą europejską EN 1089-3, której polska wersja została wprowadzona w 1999 roku, oznaczenie barwne jest dodatkowym wskaźnikiem informującym o rodzaju gazu w butli. Dodatkowo, nowe butle z oznaczeniem literą „N” mają na celu zapobieganie błędom.
Identyfikacja barwą – Barwne oznaczenie butli jest dodatkowym źródłem informacji dotyczących właściwości gazu. Może być rozpoznawane nawet z daleka, kiedy etykiety ostrzegawcze mogą być nieczytelne.
Gazy medyczne - obowiązki wytwórcy
Podczas wytwarzania gazów medycznych, producent musi spełnić określone wymagania: Posiadanie odpowiednich zezwoleń do produkcji gazów medycznych jako produktu leczniczego. Produkcja gazów medycznych musi odbywać się zgodnie z obowiązującymi normami, takimi jak GMP. Przestrzeganie procedur związanych z wprowadzaniem gazów medycznych na rynek w Polsce, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Dostarczanie gazów medycznych w odpowiednio certyfikowanych pojemnikach ciśnieniowych, które zostały zatwierdzone do użytku przez UDT. Konieczność prowadzenia dokładnej dokumentacji, w tym: systemu monitorowania bezpieczeństwa stosowania gazów medycznych. materiałów informacyjnych, takich jak ulotki i etykiety dotyczące gazów medycznych. Implementacja systemu, który umożliwia ścisły nadzór nad butlami zawierającymi gazy medyczne.
Gazy medyczne - obowiązki dostawcy
W kontekście dostarczania gazów medycznych, dostawca musi spełnić następujące wymagania: Posiadanie stosownego zezwolenia na obrót gazami medycznymi. Zabezpieczenie dostaw gazów medycznych, które są zatwierdzone do sprzedaży na terenie Polski, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Zapewnienie, że gazy medyczne są dostarczane w pojemnikach ciśnieniowych, które otrzymały zgodę od UDT. Zachowanie standardów Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej (GDP) w zakresie gazów medycznych. Dbanie o odpowiednią dokumentację, która obejmuje: szczegóły dostaw gazów medycznych: dowód dostawy z numerami butli, numerami serii oraz datą ważności, a w odniesieniu do tlenu ciekłego - załączony atest jakości, odpowiednio sporządzone faktury, które umożliwiają pełną identyfikację dostarczanych gazów medycznych, system monitorowania bezpieczeństwa stosowania gazów medycznych. Wdrożenie systemu, który pozwala na dokładny nadzór nad butlami zawierającymi gazy medyczne.
Podsumowanie najważniejszych informacji na temat gazów medycznych
W placówkach medycznych używa się różnych rodzajów gazów. Wśród nich wyróżniamy:
-
Gazy medyczne traktowane jako wyroby medyczne:
- Zastosowanie dwutlenku węgla w procedurach laparoskopowych
- Użycie dwutlenku węgla w zabiegach krioterapeutycznych
-
Gazy medyczne klasyfikowane jako środki lecznicze:
- Tlen medyczny dostępny w formie ciekłej oraz pod ciśnieniem, o kodzie ACT: V03AN01
- Podtlenek azotu z kodem ACT: N01AX13
- Kombinacja 50% tlenu z 50% podtlenkiem azotu, określana jako O2/N2O, z kodem ACT: N01AX63
- Mieszanina tlenku azotu z azotem oznaczona jako NO/N, z kodem ACT R07AX01
-
Gazy techniczne używane w środowisku szpitalnym:
- Azot w wersji ciekłej oraz sprężonej
- Argon pod wysokim ciśnieniem
- Powietrze sprężone oraz jego odmiana syntetyczna
- Dwutlenek węgla przeznaczony do zastosowań technicznych
GAZY MEDYCZNE - CZĘSTO ZADAWANE PYTANIA
P: Czym są gazy medyczne?
O: Gazy medyczne to specjalistyczne substancje, które są używane w medycynie do zasilania i wspomagania różnych procedur leczniczych.
P: Jakie są najważniejsze gazy medyczne?
O: Najważniejsze gazy medyczne to tlen, azot, podtlenek azotu, dwutlenek węgla, hel i sprężone powietrze.
P: Co to jest tlen medyczny?
O: Tlen medyczny to czysty tlen, który jest używany w leczeniu pacjentów i wspomaganiu oddychania.
P: Jak się skontaktować z firmą?
O: Aby się skontaktować z nami, prosimy wypełnić formularz kontaktowy na naszej stronie internetowej lub zadzwonić pod podany numer telefonu.
P: Czy oferujecie instalacje gazów medycznych?
O: Nie. Inne firmy projektują i wykonują kompleksowe instalacje gazów medycznych - instalacje , które są projektowane i montowane zgodnie z indywidualnymi potrzebami klienta.
P: Jakie są zastosowania azotu medycznego?
O: Azot medyczny ma szerokie zastosowanie w opiece zdrowotnej, m.in. przy zabiegach chirurgicznych, leczeniu wcześniaków i wspomaganiu zaburzeń oddychania.
P: Czy można zastosować węgiel medyczny w leczeniu?
O: Węgiel medyczny jest stosowany w niektórych rodzajach zabiegów, takich jak sedacja, w celu absorpcji substancji toksycznych z organizmu pacjenta.
P: Czy posiadają Państwo system rurociągowy do gazów medycznych?
O: Nie oferujemy systemów rurociągowych projektowanych i montowanych zgodnie z indywidualnymi potrzebami klienta.
P: Czy hel jest używany w medycynie?
O: Hel jest stosowany w medycynie głównie w postaci ciekłej lub postaci płynnej w specjalnych procedurach i zabiegach, takich jak operacje na sercu.